Half om half gehakt

Gisteren stond er in het FD een artikel over de accountancyhoogleraren, van wie een groot gedeelte verbonden is aan een van de grote accountantsmaatschappen. In de lijn met de titel van mijn laatste artikel zou je dan kunnen spreken van half-om-half gehakt. Half-om-half gehakt is een typisch Nederlandse vinding; lekker goedkoop, in ruil voor een beetje vettigheid.

Ik heb het voorrecht gehad om een deel van mijn carrière onder een hoogleraar te werken. Dat was er volgens mij wel een van het soort dat zich helemaal niets aantrok van de maatschap waarin hij actief was. Tijdens vennotenvergaderingen las hij altijd een enorme stapel achterstallige post en 's nachts stroopte hij het kantoor af naar beter meubilair voor zijn kamer. Ik durf echt wel te spreken over een vrije geest, die ons vooral leerde om zelf na te denken en niet in de Starreveldiaanse vaste denkpatronen. Zo'n vrije geest kan een verademing zijn binnen een accountantskantoor. Of de huidige hoogleraren ook die rol hebben, weet ik niet; ik hoop het. Ik ben het wel met het artikel eens dat we hen meer in het openbaar over het beroep mogen horen spreken. Het beroep maakt bijzondere tijden door en dan mag de hoogleraar niet alleen de (veilige) ruimte van de collegezaal gebruiken om zijn mening te ventileren.

Toch is het niet mijn grootste zorg over het beroep, dat staat wel in een paragraaf van het artikel:

'Daar komt bij dat in de praktijk bedrijven ook wisselen van accountant, al is het maar om goedkoper uit te zijn voor hun controle. Zo ruilde buizenproducent Wavin in 2010 KPMG in voor PwC. Het leverde ze een besparing op van EUR 556.000. Door een verandering van accountant kon voedingsconcern Wessanen tweederde op de accountantskosten besparen.'

Het beeld dat hierdoor bij het grote publiek ontstaat is 'wat een stelletje graaiers zijn die accountants toch; dat er nog zulke besparingen te halen zijn!' Het kan niet anders dan dat in het genoemde bedrag ook een deel advieswerk zat. Misschien is het artikel wel aanleiding voor een aantal bedrijven om een tender uit te schrijven. Ik ben bang dat de kwaliteit van de bovengenoemde controles door de spectaculaire prijsdalingen nog verder onder druk is komen te staan. 2/3e van de prijs af? Lieve mensen, dat is toch onmogelijk. Of heeft het nieuwe kantoor een zo nieuwe innovatieve manier van controleren dat ze tweederde van de prijs durven af te halen en de investering op de nieuwe klant zelf financieren? Zeker een heel slimme hoogleraar in dienst, denk ik dan.

Nee, dit versterkt alleen maar mijn voorstel om juist het offerteproces van accountants toetsingsgrond te laten zijn voor de AFM. Misschien wel te beginnen met bovenstaande casussen. Want een 2/3e prijsdaling is alleen te verwezenlijken als er op termijn natuurlijk een mooie adviesopdracht ligt. En daarmee geven we de accountantsverklaring weer weg als commodity. En verwordt de accountantscontrole ook tot half-om-half gehakt; lekker goedkoop, maar een beetje vet.