Ondernemerschap

We hebben met elkaar de afgelopen weken getuige kunnen zijn van de ondergang van de Dirk Scheringa Bank. Laat ik vooraf duidelijk zijn: ik ben geen Scheringa-fan, maar ik had wel respect voor zijn ondernemerschap. Ooit met niets begonnen en uitgebouwd tot een heel groot bedrijf, dat feitelijk in een week onttakeld werd. Misschien niet met de juiste methodes en producten, maar volgens mij hebben nu de nodige verzekeraars en banken verschrikkelijk boter op hun hoofd. Waar de fout ligt, in de eerste plaats bij Dirk zelf en in de tweede plaats bij zijn adviseurs en medebestuursleden. Dirk is (of moet ik zeggen was) ondernemer en als het goed is, heeft u er daar in uw praktijk ook een groot aantal van. Dirk was geen bestuurder en daar zat zijn zwakte. DSB was gewoon een eenmansbedrijf en werd ook op deze wijze nog gerund, de overige bestuursleden stonden natuurlijk in de schaduw van Dirk. Maar eigenlijk was DSB daar al veel te groot voor. Ik heb het wel vaker gezien dat een bedrijf een ondernemer boven zijn hoofd groeit. De goede ondernemers zien dat en halen de juiste mensen aan boord en verkopen vaak de boel. Immers, dan is het tijd voor de managers en bestuurders en daar passen geen ondernemers bij. Er zijn ook ondernemers die in staat zijn om bestuurder te worden en er is de categorie van Dirk die ondernemer wil blijven. En die dus liefst een beetje weg willen blijven van complexe regelgeving. Daarnaast zien we bij dat soort ondernemers ook een vermenging van het zakelijke met andere hobby’s, of dat nu kunst, voetbal of een groot jacht is. En natuurlijk is dat hun goed recht, want zij hebben de zaak opgebouwd en het zijn hun centen. Maar het zorgt vaak ook voor een vervlechting van zakelijke en privé-belangen.

De vraag die ik nog niet gehoord heb, is wie de accountant was van DSB? Wat ik wel heb begrepen, is dat de accountant de jaarrekening van DSB beheer niet wilde goedkeuren, een teken aan de wand. Ben eigenlijk wel benieuwd naar de management letter, heeft de accountant al in een eerder stadium gezegd ‘Dirk, je moet je omringen door andere adviseurs of treed terug’? Het is verstandig om de kunst en het voetballen in een andere organisatie onder te brengen. Misschien lezen we het ooit terug in Dirks memoires. Leerpunt voor ons, accountants, is dat ook in onze praktijken er ondernemers à la Dirk voorkomen. Misschien niet zo groot, maar het kan ook in het klein voorkomen. En hoe adviseren wij deze mensen? Durven wij aan te geven dat hun bedrijf misschien wel te groot is geworden voor hun eigen capaciteit? Misschien moeten we dat met het voorbeeld van Dirk nog maar eens doen.

En de politiek, de toezichthouders, heb ik daarover geen mening dan? De politiek wast zijn handen in onschuld. De instituten als DNB en de AFM mogen niet beschadigd worden en we zien nu dat (oud-)politici ineens afscheid nemen van wat besmette commissariaten. In Nederland kennen we de Trias Politica. Misschien is een wijze les voor de politiek dat ze zich niet moet vermengen met het bedrijfsleven.

De ondergang van DSB zal andere ondernemers er niet van weerhouden om door te gaan met ondernemen. Daar zitten nieuwe Scheringa’tjes tussen, maar dat zijn mensen die van niets iets kunnen maken. Die hebben we ook hard nodig in Nederland, maar misschien moeten we ze in de toekomst ergens eens het boek van Dirk geven.