Het land van de romantische boekhouders

Nederland is in crisis, dat is inmiddels wel duidelijk. Een smal deel van de regering zit samen met de fractievoorzitters al een hele week in crisisberaad. Conform het Nederlandse poldermodel schoven de werkgevers en werknemers van de week ook aan. Zo langzamerhand lekt het een en ander uit over de plannen. FNV-voorzitter Agnes Jongerius maakte bekend dat er waarschijnlijk niet aan de AOW ‘gerommeld’ zal worden. Het NRC gaf aan dat de regering een groot deel van de begrotingsproblemen zal doorschuiven naar de volgende regeringsperiode. Het overleg ging dinsdagavond heel moeilijk en het is nog maar de vraag of de partijen eruit komen voor aanstaande vrijdag. De eerste geluiden maken mij wel angstig, volgens mij krijgen we een fantastisch politiek correct compromis waar de economie maar weinig mee kan. De crisis vraagt om onorthodoxe maatregelen, ook al sneuvelen dan politiek heilige huisjes. De discussie over de AOW moet een keer gevoerd worden, dus waarom dan niet nu? Omdat we bang zijn om mensen te vertellen dat ze langer moeten doorwerken? Er zal kritisch gekeken moeten worden naar de omvang van de overheid en of daar niet meer efficiency kan worden bereikt. Met het oog op de vergrijzing zal ook gekeken moeten worden naar de Zorg en de oplopende kosten. Niet nog meer managers introduceren in de zorg, maar ook hier werken aan efficiency. Uit eigen ervaring met mijn gehandicapte zoon kan ik aangeven dat er op de zorg nog het nodige te besparen is, maar dan zullen ook medisch specialisten een keer moeten leren dat een patiënt ook een klant is die hun boterham betaalt.

Naast bezuinigingen zal er ook gestimuleerd moeten worden. Kijk eens goed naar de ons omringende landen. In Duitsland is er een slooppremie voor oude auto’s en die moeten we misschien wel verdubbelen indien er een groene auto voor in de plaats komt. In België vergoedt de overheid de helft van de kosten voor strategische adviezen, waar juist nu veel organisaties om verlegen zitten. Stimuleer als overheid juist in deze tijd initiatieven om Nederland meer energieonafhankelijker te maken. Bouw die windmolenvelden in de Noordzee en zorg dat we technologisch daarin voorop lopen. Stimuleer hightech onderzoek op het gebied van watermanagement, biotechnologie en alternatieve energiebronnen. We moeten een groenere en duurzame samenleving worden. Investeer in onderwijs, maak van Nederland een digitale mainport, er zijn genoeg zaken te verzinnen.

Dit zijn zaken die ik verwacht van een premier die zijn mond vol heeft van de VOC-mentaliteit. Die in het heetst van de strijd beslissingen durft te nemen. Die niet bang is voor de storm die nu rond zijn schip woedt. Maar ik ben bang dat Nederland eerder wordt geregeerd door romantische boekhouders, die wel durven te dromen maar weinig durven te doen. Het sterke optreden van Wouter Bos aan het begin van de crisis is geheel verbleekt. Met veel geld banken overnemen is niet zo moeilijk, over je eigen politieke stokpaardjes heen stappen blijkbaar wel.

Wat nu nodig is, is een leider, die bereid is om de comfortzone te verlaten en zware beslissingen te nemen, ondanks de publieke opinie. Die durft te innoveren in nieuwe zaken voor de samenleving van morgen, zonder daarvan de rekening bij de volgende generatie neer te leggen. We zullen zien.