Keuringsdienst van Waarde

Een van mijn favoriete televisieprogramma’s is de Keuringsdienst van Waarde, een soort van consumentenprogramma maar dan heel anders. De Keuringsdienst was alweer aan een nieuw seizoen begonnen en ik had dat niet echt in de gaten. Gelukkig is er dan nog ‘Uitzending gemist’. Op het internet als vanouds, maar mijn digitale televisieleverancier levert het tegenwoordig ook gewoon op mijn televisie. Terug naar de Keuringsdienst; de eerste aflevering ging over Panga(sus)filet. Een populair visje nu langzaam onze eigen schol en kabeljauw op uitsterven staan. In de Keuringsdienst komt een visboer aan het woord die de verse pangafilet aanprijst. ‘Deze is afkomstig uit de golf van Biskaje, hartstikke vers, eergisteren gevangen’. De heren van de Keuringsdienst bellen nog enkele supermarkten die ook verse Pangafilet verkopen. Iedereen komt tot de conclusie dat het gaat om verse vis. De slogan van een van de supermarkten is: ‘zo uit de zee op je bord’. Nu gaat de Keuringsdienst op onderzoek uit en wat blijkt? De Pangasus is een zoetwatervis die massaal gekweekt wordt in Vietnam door Nederlanders. De vis wordt in 6 maanden opgekweekt en daarna ter plekke gefileerd en ingevroren. Geen enkele Pangasus verlaat Vietnam vers. Moraal van het verhaal: verse Pangasus is eigenlijk diepvries, maar voor ontdooide Pangasus betaalt u 8 euro per kilo meer. Weer een illusie armer.

Op mijn bureau ligt het rapport van de Redactiecommissie van NIVRA en NOvAA, ik ben er snel even doorheen gegaan. Ik zie het al voor mij; over een aantal jaren gaat de Keuringsdienst van Waarde langs bij een ondernemer en vraagt hem naar zijn jaarrekening. De ondernemer toont zijn jaarrekening en de interviewer vraagt: ‘Zit er een accountantsverklaring bij?’ ‘Ja.’ De man slaat driftig door het mooi gekafte exemplaar. ‘Kijk, hier staat het.’ ‘Ja, maar meneer, dat is een samenstellingsrapport.’ ‘Ja, maar die is wel afgegeven door een accountant.’ De heren bellen in de studio met de accountant die het samenstellingsrapport heeft opgesteld: ‘Heeft u een accountantsverklaring afgegeven bij ondernemer X?’. ‘Nee’, antwoordt de accountant, ‘ik heb een samenstellingsopdracht uitgevoerd voor het besloten verkeer en mijn oordeel gegeven in het samenstellingsrapport’. ‘Maar u bent toch Accountant?’ probeert de interviewer nog een keer. ‘Ja, maar ik heb geen accountantscontrole toegepast, ik heb alleen maar de financiële cijfers opgesteld’ verduidelijkt de accountant. ‘Dat verduidelijkt een hoop, want in uw verklaring – nee, sorry rapport – lees ik dat de verantwoordelijkheid bij de ondernemer ligt’ stelt de interviewer. ‘Dat is altijd zo’ vertelt de accountant: ‘ook als wij een jaarrekening controleren ligt de verantwoording voor de financiële cijfers bij de ondernemer of onderneming’. ‘Maar een accountant controleert toch jaarrekeningen?, ondernemers zijn toch niet te vertrouwen?’. De interviewer kijkt bij het stellen van deze vraag heel erg verbaasd in de camera. ‘Dat zijn uw woorden, maar waar wilt u nu naar toe?’ verzucht de accountant. ‘Ik wil alleen maar snappen hoe dat nu zit met accountants’, besluit de interviewer. De Keuringdienst gaat op onderzoek uit en komt erachter dat er accountants zijn met een OOB-vergunning, met een niet-OOB-vergunning, zonder een vergunning maar die wel verklaringen kunnen afgeven, maar dan weer niet bij wettelijke controleplichtige klanten, maar wel weer voor het niet besloten verkeer. En dan zijn er nog accountants in business die alleen maar rapporten mogen uitgeven voor het besloten verkeer. En al die typen en soorten accountants hebben weer andere regels waaraan ze zich moeten houden. De Keuringsdienst interviewt ook nog een bankier die er eigenlijk ook niets meer van snapt. Tot slot komt ook de accountant nog een keer aan het woord: ‘Maar mijn cliënt had u het samenstellingsrapport helemaal niet mogen geven, die is namelijk voor het besloten verkeer’. ‘Maar u heeft hem wel 5 exemplaren toegestuurd’, eindigt de interviewer. En dan te bedenken dat al deze regelgeving is verzonnen om tot meer transparantie te komen. Weer een illusie armer.