Gratis bestaat niet??

Deze blog is een reactie op de blog van Piet Mars, een van de oprichters van AFAS.


Beste Piet, dank voor je uitnodiging om weer eens lekker te brainstormen. Moeten we zeker weer eens doen. In je blog geef je aan dat je niet snapt waarom we zijn gekomen met een gratis boekhoudpakket. Immers, jouw stelling is: ‘Gratis bestaat niet’.


Maar Piet, wat is dan het concept van AFAS Personal, het gratis huishoudboekje van AFAS? Op de website van deze oplossing lees ik het woord ‘gratis’ ook meerdere malen. Dus gratis bestaat blijkbaar wel; ook bij AFAS. 

Jullie zijn overigens erg transparant over het businessmodel. Ik lees namelijk op jullie website:
Hoe verdient AFAS Personal dan geld?
We vinden dat iedereen toegang moet kunnen hebben tot overzichtelijke informatie over zijn/haar persoonlijke financiën. Daarom vinden we het belangrijk om een gratis basisversie van AFAS Personal aan te bieden. Om een gratis dienst aan te kunnen bieden is wel noodzakelijk dat AFAS Personal inkomsten heeft. Daarom is er AFAS Personal Plus.


Dit businessmodel wordt wel aangeduid als freemium; een basis instapversie die gratis is en duurdere functionaliteiten die geld kosten. Jullie goed recht, maar het is dus duidelijk een model waarin gratis een plaatsje heeft. En deed jullie CEO Bas recentelijk niet op BNR de uitspraak dat hij AFAS Personal vooral als marketingkosten zag, om iedereen in Nederland bekend te maken met AFAS?


Yunoo
Het is ook geen geheim dat AFAS Personal niet helemaal uit de eigen creatieve AFAS-koker is gekomen, maar dat het feitelijk een overname van Yunoo is. We hebben volgens mij ook wel een wijziging gezien in het businessmodel van Yunoo, dat in eerste instantie vooral gericht was op het benchmarken van kosten en dan met een aanbieding komen. Blijkbaar was dat businessmodel niet lucratief genoeg, en is men op zoek gegaan naar een aandeelhouder die het als marketingmiddel zag, en daarbij ook de tijd en het geld had om het aantal betalenden te laten toenemen. 


Gratis businessmodel
Toch waren Yunoo en het Canadese Wave voor ons de voorbeelden toen wij begonnen na te denken over het ontwikkelen van een gratis online professioneel boekhoudpakket. Waarbij je ‘gratis’ moet zien als ‘betaald door iemand anders’. Immers, we gebruiken elke dag Google en we vinden het heel normaal dat er dan reclame in beeld is. Dus Google is niet echt gratis, maar wordt betaald door iemand anders. Ander voorbeeld is Accountancynieuws. Toen ik ooit begon te schrijven voor dit blad had het alleen een groene steunkleur en kende het een relatief bescheiden oplage. Het abonnement kostte volgens mij een paar honderd gulden per jaar. En binnen menig accountantskantoor had men één abonnement en was het kopieerapparaat geduldig. Vandaag de dag is Accountancynieuws veel kleurrijker, heeft het een oplage van 20.000 stuks en is het gratis. Niet omdat Kluwer een charitatieve instelling is, maar omdat de adverteerders bereid zijn om te betalen.
Kortom, ik geloof wel in een gratis businessmodel. Geheel volgens het gedachtegoed van Chris Anderson, die daar overigens in 2008 al in Wired over schreef en die later ook het boek “Free: How Today's Smartest Businesses Profit by Giving Something for Nothing” (klik op de link om het boek gratis te downloaden) schreef. En maak je geen zorgen, ik heb al een exemplaar voor je besteld dat je krijgt bij onze volgende brainstormsessie.




Transparantie
Je daagde mij uit om kenbaar te maken hoe ons businessmodel in elkaar steekt. We hebben daarbij geen geheimen. Wij vinden dat iedereen toegang moet kunnen hebben tot overzichtelijke informatie over zijn/haar persoonlijke financiën, ook ondernemers!


 In jouw blog geef je aan dat er vier businessmodellen bestaan in softwareland, te weten: 
1) het vragen van geld voor het ter beschikking krijgen van software, hetzij eenmalig hetzij terugkerend;
2) het gratis ter beschikking stellen in ruil voor je privacy, zie Google, Facebook;
3) het gratis ter beschikking stellen waarbij een andere partij betaalt, meestal door middel van advertentiemogelijkheden;
4) het gratis ter beschikking stellen van de software en veel geld vragen voor de broodnodige dienstverlening, zoals bijvoorbeeld bij open source software.


Ons businessmodel is een combinatie van businessmodel 3 en 4, waarbij ik overigens de opmerking ‘veel geld vragen voor de broodnodige dienstverlening’ wil nuanceren. Wij zullen aanvullend op het gratis online boekhoudpakket uiteraard diensten ontwikkelen waarvoor wij een scherpe prijs zullen vragen. Ik kan hier helaas nog niet alles over verklappen; we moeten de concurrentie natuurlijk niet slimmer maken dan gewenst. En over de advertenties kan ik ook duidelijk zijn. In de software zijn advertenties zichtbaar, maar nooit zo dat ze storend zijn. Een plek waar de advertenties terugkomen, is de benchmark waarbij ondernemers zichzelf kunnen benchmarken met branchegenoten. En laat ik helder zijn: we doen niet aan optie 2; de financiële gegevens blijven volledig vertrouwelijk.


Gratis accountancy? 
Ik denk dat wij het eens zijn over het pad dat accountants moeten inslaan naar de toekomst, maar ik voel mij meer dan eens een roepende in de woestijn (zie ook mijn een na laatste blog). Vaak kreeg ik te horen ‘Mooie verhalen, maar breng ze maar eens in de praktijk’. Nu, dit project was er ook om de toekomst in de praktijk te brengen en aan te geven dat er dus alternatieve businessmodellen zijn. Zowel voor de accountancy als voor de softwareleveranciers. En ik heb mijn sporen verdiend in beide werelden, dus deze fusion tussen accountancy en ICT was ook een beetje te verwachten.


Ik zou wel voorzichtig zijn met je opmerking dat de accountant aanzienlijk duurder is dan de softwarelicentie + onderhoud. Dat zou betekenen dat ik wel scherp heb onderhandeld bij mijn accountant, maar dat ik binnenkort nog eens een serieus gesprek moet hebben met mijn accountmanager van AFAS ;-).


Piet, ik denk dat we onze volgende brainstorm wat langer moeten plannen, want we hebben genoeg te bediscussiëren. Zorg jij voor de locatie? Dan neem ik een goede fles wijn mee. 


Fouk