Inspiratie

Zo af en toe word je geraakt door iets of iemand die je ineens een aha-erlebnis geeft. Ik had dat afgelopen dinsdag op de Accountancynieuwsdag. Na mij sprak Jeroen Smit, en voor diegenen die er niet waren: Jeroen is de auteur van ‘Het drama Ahold’ en ‘De Prooi’; u weet, dit is het boek over de nadagen van ABN-AMRO oude stijl. Jeroen gaf aan dat de oud-ABN-bestuurder Rob Hazelhoff altijd aangaf dat bankiers die werken bij een systeembank, halve ambtenaren zijn. Want als de bank omvalt, worden ze hele ambtenaren. En dat is in de kredietcrisis natuurlijk ook gebeurd. Ook accountants zijn halve ambtenaren volgens Jeroen; we hebben immers een bij de wet bekrachtigd monopolie. En we dienen daarbij een maatschappelijk nut, namelijk het verstrekken van zekerheid bij financiële verantwoordingen. Wie de afgelopen weken de artikelen las in het FD, kan niet ontkomen aan de indruk dat het beroep toch door de maatschappij zeer kritisch wordt bekeken en ik merk nog wel eens dat accountants daar zeer veel moeite mee hebben. Maar als je een maatschappelijke functie hebt, dan kan je maatschappelijke kritiek verwachten.

Ik ben het eens met Jeroen dat we meer voldoening zouden moeten krijgen uit het feit dat we een maatschappelijk nut dienen. Dat is iets waar je trots op zou moeten zijn. ‘Maar,’ hoor ik veel accountants altijd zeggen, ‘ik ben ook ondernemer’. Ik moet daar altijd wel een beetje om lachen: een accountant die roept dat hij ondernemer is. Als alle ondernemers accountants zouden zijn, dan zou er maar weinig van de grond komen. Natuurlijk zijn we geen ondernemers, we zijn control freaks en we hebben een zeer hoge aversie tegen risico. En dat zijn nou net niet de kenmerken van een ondernemer. En als u ondernemer wilt spelen, dan gaat u toch lekker het bedrijfsleven in. Nee, ik denk dat we weer trots moeten zijn op onze maatschappelijke rol en die moeten we verder uitbouwen. De door het NIVRA geïntroduceerde collectieve managementletter vind ik daar een goed initiatief van. Maar ook micro: in uw relatie met uw klant zult u gewoon duidelijk moeten maken dat u niet even de jaarrekening komt doen omdat het nu eenmaal moet, maar omdat zijn jaarrekening zonder uw handtekening eigenlijk niet zoveel voorstelt.

In de door de ING uitgebrachte sectoranalyse lees ik dat de marges onder druk staan in de assurancepraktijk. Een verhaal wat ik ook hoor onder collega’s: de assurancepraktijk kost bij veel organisaties geld. Dit komt mede door de stringentere regelgeving van de WTA en onlangs kregen we van de AFM te horen dat we het nog niet goed genoeg doen. Dit zou een signaal moeten zijn naar de maatschappij, we kunnen het niet goedkoper. Indien de maatschappij van ons een gedegen accountantscontrole verwacht, dan kunnen we gewoon niet goedkoper gaan werken; dat gaat ten koste van onze kwaliteit. Indien een klant gaat shoppen voor een andere accountant, dan moeten we niet onder elkaars prijs gaan schieten. We zijn geen ondernemers. Nee, wij zijn van maatschappelijk nut en wij concurreren niet op prijs, wij leveren kwaliteit. En een bestuurder die graag een zo goedkoop mogelijke accountant wil, is niet te vertrouwen en zou door de RVC ontslagen moeten worden.

Dat moeten we misschien maar eens duidelijk gaan maken.