Met de kennis van vandaag……

2010 is nog maar een paar weken oud en we hebben al een oneliner te pakken die dit jaar gaat typeren: ’Met de kennis van vandaag hadden we het waarschijnlijk anders gedaan’. De minister-president begon ermee en bij de commissie-De Wit komt het in vrijwel ieder verhoor voor. Wat zegt het nu eigenlijk, dat niemand er voor uit durft te komen dat hij of zij in het verleden misschien wel een fout heeft gemaakt? Hoe veel anders gaat het dan in Japan, waar de directie van Japan Airlines met een nederige buiging, excuses maakte, omdat zij het bedrijf aan de rand van de afgrond heeft gebracht. En wat leer je ervan als je altijd weg loopt voor je eigen beslissingen? Tegelijkertijd speelt het probleem dat we misschien wel te veel beslissingen nemen met te weinig kennis, of door te veel naar het heden of het verleden te kijken. Op de een of andere wijze blijven we ons bezig houden met kortetermijndenken en durven we vooral onze vingers niet te branden aan strategische vraagstukken. Een mooi voorbeeld daarvan las ik in de NRC, waarin fijntjes werd weergegeven hoe de klimaattop werkelijk was verlopen. Neem Obama, die er even snel een beslissing doorjoeg, omdat hij bang was voor een sneeuwstorm die hem zou beletten op tijd terug te keren in Washington. De wereldwijde problematiek van de klimaatverandering versus een sneeuwstorm.

Onze koningin maakt zich zorgen over de oppervlakkigheid van de snelle communicatie tussen mensen. Ik zou mij meer zorgen maken over het kortetermijndenken bij grote beslissingen en over de wijze waarop rekenschap wordt gegeven van gemaakte fouten. Daar leren we dus helemaal niets van. Ik maak iedere dag fouten en zie die onder ogen, maar ik probeer daar bovenal van te leren. Dat zou een mooie gedachte zijn voor de mensen die nog moeten verschijnen voor de commissie-De Wit.

Want laten we nu eens eerlijk zijn. Een paar jaar geleden moet men zich in de bancaire wereld wel eens hebben afgevraagd of het wel goed ging. Er moet toch wel eens een bestuurder geweest zijn met een schandelijk hoge bonus die bij zichzelf dacht: ’Heb ik dat eigenlijk wel verdiend?’. Er moeten toch verkopers van woekerpolissen zijn geweest die zich wel schuldig voelden? Of is het gewoon: pakken wat we pakken kunnen zolang het gaat? Dan zijn we collectief blind geweest en daar geloof ik helemaal niets van.

Ik denk dat een aantal mensen een diepe buiging moet maken en moet zeggen ’Met de kennis van toen weet ik vandaag dat ik het fout heb gedaan en ik ben bereid de consequenties te aanvaarden’. Dan zouden zij zich pas echt onderscheiden.